आयुर्वेद म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या प्राचीन भारतीय वैद्यकीय प्रणालीतून काढलेल्या विविध नैसर्गिक उपचार आणि उपचारांचा उपयोग स्तनाच्या कर्करोगावरील आयुर्वेदिक उपचारांमध्ये केला जातो. रेडिएशन थेरपी, केमोथेरपी आणि शस्त्रक्रिया यांसारख्या पारंपारिक स्तनाच्या कर्करोगाच्या उपचारांच्या संयोजनात वापरल्यास उपचार प्रक्रियेस मदत करणे आणि रुग्णाचे सामान्य आरोग्य आणि कल्याण वाढवणे या उपचारांचा हेतू आहे.
हर्बल औषधे, आहारातील बदल, जीवनशैलीतील बदल, डिटॉक्सिफिकेशन थेरपी, आणि योग आणि ध्यान यांसारखे तणावमुक्त करणारे व्यायाम ही स्तनाच्या कर्करोगावरील आयुर्वेदिक थेरपीची काही उदाहरणे आहेत. आयुर्वेदिक प्रॅक्टिशनर्सच्या मते, या थेरपी शरीराच्या नैसर्गिक उपचार प्रक्रियेस बळकट करू शकतात, जळजळ कमी करू शकतात आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करू शकतात.
स्तनाचा कॅन्सर म्हणजे काय?
भारतीय महिलांमध्ये स्तनाचा कर्करोग हा सर्वात सामान्य घातक आजार आहे आणि जगभरातील महिलांना भेडसावणाऱ्या सर्वात मोठ्या आरोग्य समस्यांपैकी एक आहे. भारतात, फुफ्फुसाच्या कर्करोगानंतर कर्करोगाशी संबंधित मृत्यूचे दुसरे सर्वात सामान्य कारण म्हणून स्तनाचा कर्करोग आहे.
स्तनाच्या संबंधित पेशींमध्ये सुरू होणाऱ्या एका प्रकारच्या कर्करोगाला स्तनाचा कर्करोग म्हणतात. असे घडते जेव्हा अनुवांशिकदृष्ट्या बदलले जाते आणि स्तनाच्या पेशी नियंत्रणाबाहेर वाढू लागतात, एक ढेकूळ किंवा वस्तुमान तयार करतात. पुरुष आणि स्त्रिया दोघांनाही स्तनाचा कर्करोग होऊ शकतो, तथापि स्त्रियांच्या घटनांची संख्या पुरुषांच्या संख्येपेक्षा लक्षणीय आहे.
स्तनाच्या कॅन्सर लक्षणे?
जरी स्तनाच्या कर्करोगाची चिन्हे आणि लक्षणे मोठ्या प्रमाणात बदलू शकतात, तरीही खालील काही प्रचलित आहेत:
1. हाताखाली किंवा स्तनामध्ये फुगवटा किंवा ढेकूळ.
2. स्तनाच्या परिमाणांमध्ये बदल.
3. एक असामान्य किंवा अप्रिय-गंध स्तनाग्र स्त्राव..
4. स्तनाच्या मांसावर डिंपल दिसणे.
5. स्तनाग्र किंवा स्तन दुखणे.
6. उलटे स्तनाग्र आणि स्तन सूज किंवा उबदारपणा ही इतर वैशिष्ट्यपूर्ण लक्षणे आहेत.
हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे की वर सूचीबद्ध केलेली कोणतीही लक्षणे विविध आजारांमध्ये आढळू शकतात, म्हणून आरोग्यसेवा व्यावसायिकांशी बोलणे आवश्यक आहे.
आयुर्वेदात स्तनाचा कॅन्सर
स्तनाच्या कर्करोगाला आयुर्वेदात स्तना अर्बुदा (स्तन अर्बुद) किंवा स्तनाचा अर्बुदा असे संबोधले जाते. सुश्रुत निदानस्थान अध्याय 11 नुसार, अर्बुदा हा असम्यक आहार, विहार, किंवा अयोग्य आहार आणि जीवनशैलीच्या निवडीद्वारे आणला जातो, ज्यामुळे शरीरातील दोष आणखी कमी होतात किंवा असंतुलन होतात. हे मनशा धातूवर देखील परिणाम करते, परिणामी गोलाकार, स्थिर-आधार-सुजणे किंवा दीर्घकाळापर्यंत सूज येते जी मोठी, वेदनादायक असते आणि हळूहळू वाढते. तथापि, सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ते आयुर्वेदात सांगितल्याप्रमाणे पक्वा-अवस्थेचे निराकरण किंवा साध्य करत नाही.
स्तनाच्या कॅन्सरवर आयुर्वेदिक उपचार
आयुर्वेदिक कर्करोग सल्लागार डॉ. रवी गुप्ता यांच्या आयुर्वेदिक औषधाने स्तनाच्या कर्करोगाचा सर्वांगीण आणि नैसर्गिक उपचार केला जाऊ शकतो. स्तनाच्या कर्करोगावर उपचार करण्याच्या त्याच्या पद्धतीमध्ये शरीरातील नैसर्गिक उपचार प्रक्रिया वाढवणे आणि रुग्ण-विशिष्ट काळजी प्रदान करणे समाविष्ट आहे. कर्करोगाच्या रुग्णांचे जीवनमान वाढवण्याच्या आणि रोगाचा प्रसार किंवा पुनरावृत्ती थांबवण्याच्या गरजेवरही तो भर देतो.
१) स्तनाच्या कर्करोगाच्या उपचारासाठी हर्बल औषध:
स्तनाच्या कर्करोगाच्या रूग्णांमध्ये, अश्वगंधा (विथानिया सोम्निफेरा), गुडुची (टिनोस्पोरा कॉर्डिफोलिया), हळद (कुरकुमा लोंगा), आणि कडुनिंब (अझादिराच्टा इंडिका) यासारख्या अनेक औषधी वनस्पती रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करतात आणि जळजळ कमी करतात.
डॉ. रवी गुप्ता, आयुर्वेद कर्करोग सल्लागार उपचार प्रोटोकॉल स्तनाच्या कॅन्सर पेशींचा सामना करण्यास मदत करतात आणि त्यामुळे त्यांची वाढ रोखतात. त्याची हर्बल फॉर्म्युलेशन वेगवेगळ्या रुग्णांच्या तक्रारी आणि वैयक्तिक शरीराच्या दोषपूर्ण घटनेनुसार तयार केली जाते.
२) स्तनाच्या कर्करोगाच्या रुग्णांसाठी आहारविषयक थेरपी:
स्तनाचा कर्करोग असलेल्या रुग्णांसाठी, डॉ. रवी गुप्ता, एक आयुर्वेदिक कर्करोग सल्लागार, एक सात्विक आहार सुचवतात ज्यामध्ये सहज पचणारे पदार्थ, ताजी आणि हंगामी फळे आणि हिरव्या पालेभाज्या असतात. सात्विक आहार शरीराचे डिटॉक्सिफिकेशन आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतो.
प्रक्रिया केलेले मांस, प्रक्रिया केलेले जेवण आणि साखर किंवा मीठ जास्त असलेले आहार न खाण्याचा सल्ला ते देतात. स्तनाचा कर्करोग असलेल्या व्यक्तींसाठी, या आहारामुळे त्यांचे दोष खराब होऊ शकतात आणि अतिरिक्त लक्षणे दिसू शकतात.
3) स्तनाच्या कॅन्सर रोगाच्या रुग्णांसाठी पंचकर्म किंवा डिटॉक्सिफिकेशन थेरपी:
पंचकर्म किंवा डिटॉक्सिफिकेशन थेरपी, जसे की बस्ती (औषधयुक्त एनीमा) किंवा विरेचन (उपचारात्मक शुद्धीकरण), शरीरातून विष किंवा आम काढून टाकण्यास आणि दोषाचे असंतुलन सुधारण्यास मदत करू शकतात.
बहुतेकदा ज्ञात आहे की, स्तनाचा कर्करोग दोषांमधील असंतुलनामुळे होतो, विशेषत: कफ दोष. म्हणून, स्तनाच्या कर्करोगात मुख्यतः उपयुक्त असणारे वामन स्तनाच्या कर्करोगात खूप उपयुक्त आहे.
४) स्तनाच्या कॅन्सर रुग्णांसाठी रसायन थेरपी:
शतावरी, ब्राह्मी आणि अमलाकी यासारख्या विविध आयुर्वेदिक औषधी वनस्पतींचा उपयोग रसायनामध्ये किंवा कायाकल्प थेरपीमध्ये सेल्युलर पुनरुत्पादन आणि उपचार वाढविण्यासाठी केला जातो. या आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती कर्करोगाच्या रुग्णांना चांगले जीवन जगण्यास मदत करतात आणि सामान्य टॉनिक आहेत.
स्तनाचा कर्करोग असलेल्या रुग्णांसाठी, विविध आयुर्वेदिक फॉर्म्युलेशन, जसे की कुष्मांडा आवलेहा आणि च्यवनप्राश अवलेहा, खूप उपयुक्त आहेत. कारण रसायन फॉर्म्युलेशन डीएनए दुरुस्तीमध्ये मदत करते, कर्करोगाच्या रुग्णांच्या जीवनाची गुणवत्ता लक्षणीयरीत्या सुधारते.
५) ब्रेस्ट कॅन्सरच्या रुग्णांसाठी मन – बॉडी थेरपी:
स्तनाचा कर्करोग असलेल्या रुग्णांना योग आणि प्राणायामाचा ताण कमी करण्यासाठी आणि रक्ताभिसरण वाढवण्याच्या क्षमतेचा फायदा होतो. याव्यतिरिक्त, हे स्तनाचा कर्करोग असलेल्या व्यक्तींना भावनिकदृष्ट्या बरे वाटण्यास आणि अधिक स्पष्टपणे विचार करण्यास मदत करते. हे तणावामुळे निर्माण होणारे हार्मोनल असंतुलन लक्षणीयरीत्या कमी करते.
📞 +९१-९८१९२७६११
तुमचे आरोग्य हे माझे प्राधान्य आहे आणि एकत्रितपणे, आम्ही उज्ज्वल, निरोगी भविष्यासाठी कार्य करू शकतो.
– डॉ. रवी गुप्ता, एमडी (आयुर्वेद) आयुर्वेद कर्करोग सल्लागार आयुर्वेद आणि पंचकर्म तज्ञ
